Merakı Canlandır, Sorunları Çöz, Yenilikçi Ol

Bir eğitim tasarımcısı olarak senin görevin yalnızca modüller hazırlamak değil; öğrenenlerin merakını uyandırmak, onları problem çözmeye teşvik etmek ve yeni fikirler üretmeye cesaretlendirmek.

Bir an düşün: Katılımcı eğitime geliyor, dinliyor, not alıyor ama tek bir soru sormuyor. “Neden?” ya da “Başka nasıl yapabilirim?” diye hiç düşünmüyor. Bu durumda öğrenme, yüzeyde kalıyor.

Ama aynı katılımcıyı merakla hareket ederken hayal et: sorular soruyor, farklı yollar deniyor, yeni fikirler öneriyor. İşte o zaman eğitim yalnızca bilgi aktarmıyor, dönüşüm yaratıyor.

Yaratıcılığın Formülü

Yaratıcılık zekâdan çok tutum ve yaklaşım meselesi. Noller’in Yaratıcılık Formülü bunu üç temel unsurla açıklıyor:

• Bilgi,

• Hayal gücü,

• Değerlendirme.

Bir eğitim tasarımcısı için bu, sadece içerik aktarmak değil; öğrenene bilgiyi hayal gücüyle harmanlaması ve değerlendirme becerisiyle geliştirmesi için ortam yaratmak anlamına geliyor.

Sorun Çözmenin Dört Aşaması (FourSight Modeli)

1. Clarify (Netleştir): Gerçek problemi anlamak.

2. Ideate (Fikir Üret): Çözümler için yaratıcı fikirler geliştirmek.

3. Develop (Geliştir): En iyi fikirleri seçmek ve olgunlaştırmak.

4. Implement (Uygula): Çözümü hayata geçirip sonuçlarını görmek.

Örnek: Bir müşteri sürekli “yeni eğitim” talep ediyor olabilir. Ama sen tasarımcı olarak problemi netleştirdiğinde, sorunun bilgi eksikliği değil, iletişim tonu olduğunu görüyorsun. Çözüm yeni bir modül değil, role-play tabanlı bir iletişim pratiği oluyor.

Altı Strateji ile Yaratıcılığı Güçlendirmek

• Önce Fikirleri Çoğalt: Yargılamadan çok sayıda fikir üretmeye alan aç.

• Doğru Problemi Çöz: Semptomu değil, kök nedeni hedefle.

• Çabanı Uzat: İlk fikirler klişedir, sınırları zorla.

• POINt ile Değerlendir: Artılar, fırsatlar, iyileştirmeler, yeni bakış açıları.

• Paydaş Analizi Yap: Kim destek olur, kim engel çıkarır, önceden gör.

• İnkübasyona İzin Ver: Bazen en iyi fikirler mola sırasında gelir.

Yapay Zekâ ile Yaratıcılığı Desteklemek

Bugün yapay zekâ eğitim tasarımcıları için güçlü bir partner:

• Beyin fırtınası sırasında fikir üretme,

• Alternatif çözümleri değerlendirme,

• Artıları ve eksileri hızlıca görme.

Ama unutma: AI sadece destek olur, asıl yaratıcılık senin tasarımında ve insan zihninde başlar.

EdTech Türkiye’nin Yorumu

Eğitim tasarımcılarının en büyük sorumluluğu, öğrenenlere yalnızca bilgi vermek değil; meraklarını ateşlemek, onları problem çözücü hale getirmek ve farklı düşünmeye cesaretlendirmektir.

Çünkü yenilik, bireysel meraktan doğar; takım çalışmasıyla büyür; doğru eğitim tasarımıyla işin kalbine yerleşir.