ADDIE Modeli Nedir?

ADDIE Modeli Neden Eğitim Tasarımcıları ve Kurumsal Eğitimler İçin Bu Kadar Önemlidir?

İyi bir eğitim tasarlamak, yalnızca bilgiyi aktarmak değildir. Katılımcının gerçekten öğrenmesini sağlamak; planlama, uygulama ve sürekli iyileştirme isteyen bir süreçtir.
ADDIE modeli de işte bu süreci adım adım düzenleyen bir çerçeve sunar: Analiz – Tasarım – Geliştirme – Uygulama – Değerlendirme.

1970’lerde ABD ordusu tarafından geliştirilen ADDIE, bugün hem akademik hem de kurumsal eğitimlerde dünyanın en çok kullanılan öğretim tasarımı modellerinden biridir. Microsoft ve General Electric gibi şirketler, liderlik ve beceri eğitimlerini standartlaştırmak için bu modeli kullanıyor.

1. Analiz – Hedef Kitleyi Anlamak

Bu aşama, “Kime eğitim veriyorum ve gerçekten neye ihtiyaçları var?” sorusunun cevabını arar.

• Kurumsal eğitimlerde: Performans verilerinin analizi, yöneticilerden alınan geri bildirimler ve ihtiyaç analizleri yapılır.

• Akademik tarafta: Öğrencilere anketler, ön testler ve geçmiş performans incelemeleri uygulanabilir.

Örnek Senaryo:
Büyük bir banka, orta kademe yöneticilerinin liderlik becerilerini geliştirmek istiyor. Eğitim tasarımcıları, insan kaynaklarıyla görüşerek son altı aylık performans raporlarını inceliyor. Ortaya çıkan sonuç: Yöneticiler teknik olarak güçlü, ancak ekip motivasyonu, çatışma yönetimi ve geri bildirim verme konularında eksikler var.

2. Tasarım – Eğitimin Mimarisi

Analiz sonuçlarına göre eğitimin iskeleti çıkarılır. İçeriğin hangi formatlarda sunulacağı, hangi sırayla ilerleyeceği, ölçme-değerlendirme yöntemleri ve öğrenme yolları netleşir.

Örnek Senaryo:
Banka için 6 haftalık bir liderlik programı tasarlanır:

• Haftalık canlı oturumlar (liderlik teorisi + vaka analizleri)

• Rol oynama çalışmaları (zor çalışan diyalogları)

• 5–7 dakikalık mikro öğrenme videoları

• Haftalık mini quizler
  Tüm içerik hem sınıfta hem LMS üzerinden erişilebilir şekilde planlanır.

3. Geliştirme – İçeriği Üretmek

Bu aşamada tasarım hayata geçirilir. Video çekimleri, senaryo yazımı, sunumlar, quizler, etkileşimli modüller hazırlanır.

Örnek Senaryo:
Rol oynama senaryoları için gerçekçi diyaloglar yazılır: “Ayşe, ekibinde sürekli geç kalan bir çalışanı nasıl motive edebilir?” gibi durumlar interaktif seçimlerle zenginleştirilir. İlk modül, 10 kişilik bir pilot grupta test edilir ve geri bildirimlere göre içerikte küçük revizyonlar yapılır.

4. Uygulama – Eğitimi Hayata Geçirmek

Eğitim başlatılır. Katılımcılar LMS üzerinden içeriklere erişir, canlı oturumlara katılır ve ödevlerini tamamlar. Eğitmenler süreci destekler, yöneticiler ilerlemeyi takip eder.

Örnek Senaryo:
Banka yöneticileri, haftalık canlı oturumlara katılıyor, LMS’den videoları izliyor. Eğitmenler, her katılımcıya birebir geribildirim sağlıyor. İnsan kaynakları departmanı, modül sonu raporlarını düzenli olarak kontrol ediyor.

5. Değerlendirme – Etkiyi Ölçmek ve İyileştirmek

Eğitim bitiminde hem kısa vadeli hem uzun vadeli etkiler ölçülür. Katılımcı memnuniyeti, bilgi kazanımı, iş performansındaki değişimler analiz edilir.

Örnek Senaryo:
Program bitiminde yapılan anketlerde %92 memnuniyet oranı elde ediliyor. 3 ay sonra ekip verimliliğinde %12, çalışan memnuniyetinde %18 artış ölçülüyor. Ancak geri bildirim verme modülünde ek içerik ihtiyacı fark ediliyor. Bir sonraki programda bu modül genişletiliyor.

EdTech Türkiye Yorumu
ADDIE, eğitim tasarımcılarına net bir yol haritası sunar. Sizi kısıtlamaz; aksine, yaratıcılığınızı sistemli bir çerçevede hayata geçirmenizi sağlar.
Doğru analizle başlayan, sürekli değerlendirme ile gelişen bu süreç, ister online eğitimlerde ister kurumsal gelişim programlarında olsun, öğrenme deneyimini güçlendirir ve ölçülebilir başarı sağlar.