Kapsayıcı Dijital Eğitim İçin Pratik Yaklaşımlar

Dijital eğitim tasarımcıları olarak teknolojinin cazibesine kapılmak kolay — yeni araçlar, şaşırtıcı efektler, sürükleyici platformlar… Peki, ya tüm bunlar her katılımcı için aynı heyecanı mı yaratıyor?
Gelin biraz yaklaşalım:
EdTech Türkiye’de, teknolojiyi herkes için anlamlı ve erişilebilir kılmanın yollarını birlikte keşfediyoruz.

Kimler için teknoloji göz korkutucu olabilir?

Bir gün bir saha çalışanıyla sohbet ettiğinizi düşünün.
Adı Mehmet, yıllardır fabrikada forklift kullanıyor. Telefonda WhatsApp dışında uygulama kullanmamış.
Ona dijital bir eğitim gönderiyorsunuz. İlk tepkisi ne oluyor dersiniz?
— “Bunları açmak için bir şey mi indirmem lazım?”
— “Bir tuşa basınca yanlışlıkla çıkarsam baştan mı başlar?”

Ya da yıllar sonra iş hayatına dönen bir anne; Elif.
Bir zamanlar Word’de harikalar yaratırken, yeni arayüzleri görünce bocalıyor:
— “Eskisi gibi kolayca bulamıyorum, menüler değişmiş…”

Ve düşünün; Anadolu’da bir okulda yeni başlayan bir öğretmen… Okulda internet hızı düşük, evinde bilgisayarı eski.
Onun için de karmaşık menüler ya da büyük dosyalar, adım atmadan önce bile büyük bir stres.

Kısacası:
Her yaştan, her meslekten, her şehirden “teknolojiyle arası mesafeli” insanlar var.
Ve aslında bu çok insani bir durum.

Daha Kapsayıcı Bir Dijital Eğitim Tasarımı İçin Neler Yapabiliriz?

1. Her Seferinde Sürpriz Yaşatmayın, Güvenli Bir Alan Sunun

Hayatında hiç dijital eğitim almamış bir çalışan, yeni bir platformla karşılaştığında baştan öğrenmek zorunda kalmasın.
Mesela; her eğitimin girişinde aynı butonlar, aynı menü yapısı, aynı yönlendirmeler…
Bir kullanıcı “Hangi tuşa basıyordum?” diye düşünmeden ilerleyebilsin.

Örnek:
TestEd’de kullandığımız tüm mini sınavlarda, “ileri” ve “geri” butonları hep aynı yerde. Hiçbir kullanıcı bir sonraki adımı aramak zorunda kalmıyor.

2. Başlamadan Önce Yol Haritası Çizin

Kullanıcıya “şimdi ne yapacağım?” kaygısı yaşatmayın.
Eğitimin ilk slaytında, net ve sade bir açıklama:
— “Bu eğitimde şu simgeleri göreceksiniz, şu işlemleri yapacaksınız. Tüm adımları tamamlamadan ileriye geçemezsiniz.”

Örnek:
Bir sağlık kurumunda yapılan oryantasyon eğitiminde, “her adımda video izlemeniz ve sonrasında soruları yanıtlamanız gerekiyor” uyarısı girişte verildiğinde, katılımcıların ilerleme oranı %30 arttı.

3. Hikâyeleştirin, Gerçek Hayattan Dokunuşlar Ekleyin

Dijital eğitim deyince akla hemen animasyonlar, testler, sürükle-bıraklar geliyor.
Ama asıl kalıcılık, insan hikâyelerinde.
Bir forklift sürücüsünün günlük bir zorluğu, bir öğretmenin öğrencisiyle yaşadığı gerçek bir anı…
Kullanıcı, kendi hayatından bir iz bulduğunda içeriğe daha kolay bağlanıyor.

Örnek:
Bir enerji şirketinin İSG eğitimlerinde, “Ahmet’in başına ne geldi?” diye başlayan kısa hikâyeler, sayfa sayfa teknik metinlerden daha fazla ilgi çekiyor.

4. Dilinizi Samimi ve Anlaşılır Tutun

Teknik terimlerle dolu uzun cümleler, kullanıcıyı anında oyundan düşürür.
Kısa, anlaşılır ve sanki bir arkadaşınıza anlatır gibi yazın.
“İşlemi başlatmak için sağ üst köşedeki mavi düğmeye tıklayın” demek, “interaktif modülü aktifleştirin”den daha etkili.

Örnek:
Küçük bir kargo şirketinde, dijital eğitimdeki “kargonuzu teslim almak için onay verin” ifadesi yerine “Teslim Aldım butonuna tıklayın” denince yanlış işlem oranı %50 azaldı.

Küçük Adımlar Büyük Etki Yaratır

Her şeyi bir anda değiştirmek mümkün değil.
Ama bir adım atmak, bir butonu sabit tutmak, bir hikâye eklemek bile kullanıcıda büyük fark yaratıyor.

EdTech Türkiye olarak şunu biliyoruz:
Dijital eğitim herkes için erişilebilir olduğunda, gerçek dönüşüm başlar.
Ve bu, sadece teknolojiyle değil; insanı merkeze alarak, empatiyle, samimi bir dille ve örneklerle mümkün.